Πώς ανακοινώνουμε ένα δύσκολο νέο;
Η ανακοίνωση μιας ασθένειας σε ένα μέλος της οικογένειας, είτε πρόκειται για ένα παιδί, έναν γονιό ή έναν σύντροφο, είναι μια στιγμή που αλλάζει τις ισορροπίες. Δεν αφορά μόνο εκείνον που νοσεί· αφορά ολόκληρο το οικογενειακό σύστημα, πρόκειται για μια είδηση που αγγίζει και κινητοποιεί όλους τους κόμβους των σχέσεων.
Κάθε οικογένεια λειτουργεί σαν ένας ζωντανός οργανισμός σχέσεων. Όταν ένα μέλος νοσεί, ολόκληρο το σύστημα καλείται να αναπροσαρμοστεί. Οι ρόλοι, οι προσδοκίες, οι συνήθειες μπορεί να μετακινηθούν. Η ανακοίνωση της ασθένειας είναι το πρώτο βήμα αυτής της αναπροσαρμογής. Και ο τρόπος που γίνεται επηρεάζει βαθιά τη συναισθηματική ισορροπία όλων.
Πώς μπορούμε να μιλήσουμε;
Δεν υπάρχει «σωστός» ή «τέλειος» τρόπος να ανακοινωθεί μια ασθένεια. Υπάρχει, όμως, ένας τρόπος που σέβεται τις ανάγκες, την ηλικία και τη δυναμική κάθε μέλους.
• Ειλικρίνεια με μέτρο
Τα μέλη, ακόμη και τα παιδιά, αντιλαμβάνονται περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε. Η σιωπή γεννά φαντασιώσεις και φόβο. Μια αληθινή, αλλά προσαρμοσμένη ενημέρωση, ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας και σύνδεσης.
• Αναγνώριση συναισθημάτων
Δεν χρειάζεται να “κρατηθούμε δυνατοί”. Η έκφραση φόβου, λύπης ή αβεβαιότητας δίνει άδεια και στους άλλους να μοιραστούν τα δικά τους.
• Συλλογικότητα
Ενισχύουμε το αίσθημα του «μαζί». Η ασθένεια μπορεί να γίνει χώρος φροντίδας και αλληλοϋποστήριξης, όχι απομόνωσης.
• Χρόνος και επανάληψη
Μια τέτοια συζήτηση δεν είναι ποτέ «μία φορά και τελείωσε». Καθώς η πραγματικότητα αλλάζει, χρειάζεται επαναδιαπραγμάτευση και επικαιροποίηση.
Τι χρειάζεται το σύστημα για να αντέξει;
Η οικογένεια αντλεί δύναμη όταν:
• υπάρχει ανοιχτός διάλογος, χωρίς μυστικά και αποσιωπήσεις,
• η ευθύνη μοιράζεται, όχι όλα στον έναν
• υπάρχει χώρος για τα συναισθήματα όλων, χωρίς ιεράρχηση ποια είναι «σωστά» ή «λάθος»,
• ζητά βοήθεια όταν χρειάζεται — από συγγενείς, φίλους ή επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Ένα νέο που αλλάζει τα πάντα, αλλά δημιουργεί και νέες δυνατότητες
Μια διάγνωση ή μια ασθένεια προκαλεί φόβο, απώλεια ελέγχου, ανασφάλεια, μπορεί όμως να αποτελέσει και ευκαιρία επανασύνδεσης: να ξανασυναντηθούμε ως οικογένεια, να εκφράσουμε όσα μένουν ανείπωτα, να ανακαλύψουμε νέους τρόπους στήριξης και φροντίδας. Η ειλικρίνεια, η παρουσία και η αποδοχή δεν αφαιρούν τον πόνο, αλλά μας βοηθούν να τον κουβαλήσουμε μαζί.
Και τελικά αυτό που χρειάζεται να υπενθυμίσουμε είναι πως η ασθένεια δεν ορίζει την οικογένεια· αναδεικνύει τη μεταξύ μας σύνδεση.